Rodzaje kotłów węglowych – jakie są?

Na rynku dostępne są różne rodzaje kotłów węglowych. Przede wszystkim dzielą się one na takie, w którym paliwo podajemy sami oraz te wyposażone w automatyczny podajnik. Dalsze różnice między kotłami wynikają z ich konstrukcji, co przekłada się na inne mechanizmy spalania, rodzaj paliwa, które może być w nich wykorzystane oraz inny poziom emisji zanieczyszczeń.

Kotły podajnikowe

Kotły podajnikowe, jak sama nazwa wskazuje, wyposażone są w podajnik dozujący ilość dostarczanego paliwa. Znacząco różni je to więc od kotłów zasypowych, gdzie paliwo trzeba za każdym razem podawać ręcznie.

Czy jednak obecność podajnika czyni te kotły kotłami automatycznymi? Nie do końca. Określenia “kocioł automatyczny” i “kocioł podajnikowy” często są używane zamiennie, jednak tak naprawdę automatyczny jest tylko kocioł gazowy – w jego przypadku parametry procesu spalania są ustalone z góry.

W kotle podajnikowym trzeba je ustawić ręcznie. To podawanie paliwa jest więc automatyczne, a nie piec. Parametry ustawia się jednak raz na jakiś czas – zwykle wtedy, kiedy zmieniamy rodzaj paliwa.

Kotły z palnikiem rynnowym

Rodzaje kotłów węglowych podajnikowych różnią się swoją konstrukcją. Wyróżniamy kotły z palnikiem tłokowym, retortowym oraz rynnowym. Kocioł tłokowy ma największą tolerancję na niższej jakości paliwo, jednak dawkuje je nieprecyzyjnie – w efekcie jest więc mało ekonomiczny oraz mało ekologiczny.

Kocioł z palnikiem retortowym ma najbardziej skomplikowaną i zaawansowaną budowę podajnika – przekłada się to na najczystsze spalanie. Wymaga jednak opału o wysokiej jakości.

Kocioł z palnikiem rynnowym jest kompromisem pomiędzy tymi dwoma kotłami. Cechuje się całkiem dobrą czystością spalania i sporą tolerancją na gorsze jakościowo paliwo. Nazwa kotła rynnowego wzięła się od rynny, którego kształt przypomina obudowa jego podajnika.

Z jednej strony rynny paliwo jest wtłaczane podajnikiem ślimakowym, a z jej drugiej strony wysypywany jest do popielnika popiół. Powietrze podawane jest od spodu rynny.

Kotły górnociągowe

Wyróżnia się dwa główne rodzaje kotłów węglowych bez wbudowanego podajnika: kotły górnociągowe oraz dolnociągowe. Różnią się one budową, a co za tym idzie, sposobem spalania, rodzajem opału, który może być w nich wykorzystany oraz klasą emisji spalin.

Kotły górnociągowe (inaczej: kotły górnego spalania) swoją nazwę wzięły od miejsca wylotu powietrza – znajduje się ono na górze paleniska. Wlot powietrza jest na dole, pod rusztem. Niewątpliwą zaletą kotłów górnociągowych jest:

  • bardzo prosta budowa
  • tolerancja na każdy rodzaj opału
  • niska cena sprzętu oraz jego użytkowania

Jakie są więc ich wady? Niska wydajność oraz duża emisja zanieczyszczeń – zwłaszcza, że wiele osób dla wygody rozpala w nich od dołu, zamiast od góry. Kotły górnociągowe nie spełniają też obecnie obowiązujących norm.

Kotły dolnociągowe

Konstrukcja kotła dolnociągowego (dolnego spalania) to odwrócenie do góry nogami tego, co dzieje się w kotle górnociągowym. Powietrze przepływa na odwrót: z góry do dołu. Ten rodzaj kotła można rozpalić tylko od dołu. Zwykle ma też wydzielony, izolowany ceramiką palnik.

Jakie są plusy kotłów dolnociągowych?

  • wydajność – do wyizolowanego palnika trafia powietrze wtórne, co umożliwia dopalenie gazów
  • wysoka efektywność
  • niska emisja zanieczyszczeń

Wadą kotłów dolnociągowych jest złożona konstrukcja, wyższa cena oraz możliwość palenia tylko wysokojakościowym paliwem.