Dyrektywa EPBD – kluczowe informacje i wyzwania dla sektora budowlanego

Dyrektywa EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), przyjęta przez Parlament Europejski 12 marca 2024 roku, wprowadza fundamentalne zmiany w sektorze budowlanym Unii Europejskiej, mające na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Nowe przepisy nakładają rygorystyczne wymogi dotyczące efektywności energetycznej budynków, w tym obowiązek bezemisyjności nowych obiektów od 2030 roku oraz stopniową modernizację istniejących zasobów.
Czym jest dyrektywa EPBD?
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków EPBD (Energy Performance of Buildings Directive) to akt prawny Unii Europejskiej mający na celu poprawę efektywności energetycznej budynków, redukcję emisji gazów cieplarnianych oraz racjonalizację zużycia energii w sektorze budowlanym.
Najnowsza nowelizacja tej dyrektywy, przyjęta w 2024 roku, wprowadza szereg ambitnych celów i wymogów:
- Od 2028 roku nowe budynki publiczne muszą być bezemisyjne.
- Od 2030 roku wszystkie nowe budynki mają osiągnąć standard bezemisyjny.
- Do 2050 roku cały istniejący zasób budowlany UE powinien zostać przekształcony w budynki bezemisyjne.
- Stopniowe zmniejszenie zużycia energii w budynkach.
Dyrektywa EPBD stanowi istotny element strategii UE w walce ze zmianami klimatycznymi, biorąc pod uwagę, że budynki odpowiadają za 40% całkowitego zużycia energii i 36% emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej.
Minimalne normy charakterystyki energetycznej
Dyrektywa EPBD wprowadza minimalne normy charakterystyki energetycznej budynków (MEPS — Minimum Energy Performance Standards) jako instrument poprawy efektywności energetycznej istniejących budynków. W przypadku budynków mieszkalnych państwa członkowskie muszą zapewnić redukcję zużycia energii pierwotnej o co najmniej 16% do 2030 roku i o 20–22% do 2035 roku. Dla budynków niemieszkalnych przewidziano modernizację 16% tych o najgorszej charakterystyce energetycznej do 2030 roku oraz 26% do 2033 roku.
Kluczowym elementem wsparcia procesu renowacji jest wprowadzenie tzw. paszportów renowacji, które będą zawierać szczegółowy plan działań mających na celu poprawę charakterystyki energetycznej konkretnego budynku. Paszporty te mają być zintegrowane z cyfrowym dziennikiem budynku, co umożliwi lepsze monitorowanie i zarządzanie procesem modernizacji. Wdrożenie tych narzędzi ma przyczynić się do zwiększenia tempa i jakości renowacji budynków, a to jest niezbędne dla osiągnięcia celów klimatycznych UE.
Wyzwania związane z wdrażaniem przepisów dyrektywy EPBD
Wdrożenie przepisów dyrektywy EPBD stanowi znaczące wyzwanie dla sektora budowlanego w Unii Europejskiej, w tym w Polsce. Główne trudności obejmują:
Koszty modernizacji | Renowacja istniejących budynków do standardów bezemisyjnych wymaga znacznych nakładów finansowych, co może być problematyczne dla właścicieli nieruchomości i inwestorów. |
Ograniczenia techniczne | W przypadku niektórych starszych budynków osiągnięcie wymaganych standardów efektywności energetycznej może być technicznie trudne lub niemożliwe. |
Brak wykwalifikowanych specjalistów | Realizacja ambitnych celów dyrektywy wymaga wykształcenia nowych kadr specjalistów w dziedzinie efektywności energetycznej i zrównoważonego budownictwa. |
Adaptacja przepisów krajowych | Konieczność dostosowania lokalnych regulacji i norm budowlanych do wymogów dyrektywy EPBD może być czasochłonna i skomplikowana. |
Przezwyciężenie tych wyzwań będzie niezwykle istotne dla skutecznej transformacji sektora budowlanego w kierunku neutralności klimatycznej, zgodnie z założeniami dyrektywy EPBD.
Jak dyrektywa wpłynie na branżę budowlaną?
Dyrektywa EPBD będzie miała znaczący wpływ na branżę budowlaną, wymuszając szereg zmian w praktykach projektowych i wykonawczych. Najważniejsze aspekty obejmują:
- Wzrost popytu na materiały izolacyjne i energooszczędne technologie, co może prowadzić do rozwoju nowych rozwiązań i innowacji w sektorze.
- Konieczność podniesienia kwalifikacji pracowników budowlanych w zakresie technik termomodernizacji i instalacji systemów odnawialnych źródeł energii (OZE).
- Zwiększone zapotrzebowanie na specjalistów ds. efektywności energetycznej i certyfikacji budynków.
- Potencjalny wzrost kosztów budowy i renowacji, co może wpłynąć na ceny nieruchomości.
Branża stoi przed wyzwaniem szybkiej adaptacji do nowych wymogów, a to może prowadzić do restrukturyzacji rynku i pojawienia się nowych modeli biznesowych skupionych na efektywności energetycznej i zrównoważonym budownictwie.
Narzędzia służące poprawie efektywności energetycznej budynków
Na rynku dostępnych jest wiele narzędzi, które służą poprawie efektywności energetycznej różnego rodzaju budynków:
- Instalacje fotowoltaiczne i kolektory słoneczne — w zależności od przeznaczenia budynku, jego wielkości oraz uwarunkowań ekonomicznych i technicznych, EPBD zakłada stopniowe wprowadzenie obowiązku instalacji systemów słonecznych i wykorzystywania energii słonecznej.
- Pompy ciepła — efektywne źródło ogrzewania i chłodzenia, szczególnie w połączeniu z systemami solarnymi.
- Zarządzanie stroną popytową (DSR) – optymalizacja zużycia energii poprzez reagowanie na zmiany w sieci.
- Bilansowanie lokalne i promocja auto-konsumpcji — zwiększenie wykorzystania energii produkowanej na miejscu.
- Systemy zarządzania energią w budynkach (HEMS/EMS) – inteligentne sterowanie instalacjami dla maksymalizacji efektywności energetycznej.
Implementacja tych rozwiązań wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego specyfikę budynku i lokalne uwarunkowania. Kluczowe jest również zapewnienie synergii między poszczególnymi technologiami, np. poprzez integrację pompy ciepła z kolektorami słonecznymi.
Przygotowanie się do wejścia dyrektywy
Przygotowanie do wdrożenia dyrektywy EPBD wymaga kompleksowego podejścia obejmującego różne aspekty sektora budowlanego. Poniższa tabela przedstawia kluczowe działania, które należy podjąć w celu skutecznego dostosowania się do nowych wymogów:
Obszar działań | Wymagane kroki |
Edukacja i szkolenia | Organizacja szkoleń dla architektów, inżynierów i wykonawców w zakresie projektowania i budowy budynków bezemisyjnych |
Infrastruktura wsparcia | Utworzenie punktów kompleksowej obsługi dla obywateli w obszarze poprawy efektywności energetycznej budynków |
Planowanie strategiczne | Opracowanie pierwszego krajowego planu renowacji budynków do 31 grudnia 2025 roku i jego finalnej wersji do 31 grudnia 2026 roku. |
Dostosowanie prawne | Przegląd i korekta obowiązujących przepisów, w tym rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dla budynków |
Kluczowe jest również zapewnienie odpowiednich źródeł finansowania i mechanizmów wsparcia dla inwestorów i właścicieli budynków, aby umożliwić im przeprowadzenie niezbędnych modernizacji i dostosowań do nowych standardów energetycznych.
Skorzystaj z oferty HT Heiztechnik i przygotuj się na przyszłość! Wybierz nowoczesne, energooszczędne rozwiązania grzewcze i stwórz budynek gotowy na wyzwania dyrektywy EPBD. Sprawdź naszą ofertę już dziś!