Wymiana pieców węglowych – do kiedy?
Polska to kraj o bardzo wysokim zanieczyszczeniu powietrza, także pochodzącym z tak zwanej niskiej emisji. Są to pyły zawieszone i cząsteczki trujących gazów, które powstają podczas spalania paliw stałych, w kotłach i piecach, w szczególności węgla kamiennego. Duża liczba domów jednorodzinnych i mieszkań komunalnych opalana jest węglem. Według danych Ministerstwa Klimatu i Środowiska w samym 2021 roku było to 4,3 mln gospodarstw domowych. Zanieczyszczenia powietrza wywołują choroby, które rocznie odpowiadają za śmierć około 45 tysięcy mieszkańców Polski. Nic więc dziwnego, że przepisy unijne stają się coraz bardziej rygorystyczne i narzucają konieczność wymiany kopciuchów na nowoczesne piece. Ponadto od 1 stycznia 2020 roku nowo budowane obiekty mają obowiązek podłączenia do miejskiej sieci ciepłowniczej, jeżeli taka istnieje w okolicy.
Uchwały antysmogowe – czego dotyczą i jakie województwa je przyjęły?
Alarmujący jest fakt, że spora część społeczeństwa nie zdaje sobie sprawy z tego, jak szkodliwe są kopciuchy i nie wie, do kiedy powinny wymienić piec niespełniający wymogów dotyczących ekoprojektu. Termin zna około 14% osób – według raportu „Domy jednorodzinne w Polsce. Źródła grzewcze, stan energetyczny, priorytety inwestycyjne”. Wielu Polaków ma również problem ze znajomością przepisów, jakie zawierają uchwały antysmogowe, które obowiązują w poszczególnych województwach – poza podlaskim i warmińsko mazurskim.
Uchwały antysmogowe określają zakaz stosowania kotłów na paliwo stałe o klasie niższej niż 3, 4 lub 5 w polskich domach jednorodzinnych. Te stosunkowo nowe akty prawne wprowadzają obowiązek użycia wyłącznie urządzeń grzewczych z certyfikatem ekoprojektu – ecodesign. Uchwały antysmogowe to przepisy przyjęte na podstawie art. 96 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku. Sejmik województwa może, w drodze uchwały wprowadzić ograniczenia albo zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw stałych takich jak drewno czy węgiel.
Wymagania ekoprojektu – jakie piece na paliwo stałe od 2023 roku?
Pierwotnie od 1 stycznia 2023 można było używać tylko i wyłącznie kotły spełniające wymogi klasy 5 normy PN-EN 303-5:2012 oraz piece i kominki spełniające kryteria emisji i sprawności cieplnej według ekoprojektu. Jednakże w Gorzowie Wielkopolskim i Zielonej Górze termin ten został przesunięty o rok.
Normy PN-EN 303 – w jaki sposób sprawdzić klasę kotła?
Klasa kotła ma znacznie, ponieważ określa emisję tlenku węgla, substancji smolistych, pyłów i minimalną wymaganą sprawność cieplną. Im wyższa klasa, tym lepiej. Norma wprowadzająca klasę 1 – 3 istnieje od 2002 roku. Aktualizacja z 2012 roku usunęła klasy 1 i 2 na rzecz 4 i 5. Natomiast od 2017 roku można sprzedawać wyłącznie kotły klasy 5. Klasę pieca można sprawdzić na tabliczce znamionowej. Jeśli jej nie ma, kocioł nie spełnia kryteriów żadnej z klas.
Do kiedy trzeba wymienić piec?
Wymiana kopciucha jest koniecznością, która wynika z zapisów uchwał antysmogowych. Wprowadzono je przez sejmiki wojewódzkie na podstawie art. 96 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Czy będą kary za brak kotłów z certyfikatem ekoprojektu?
Należy pamiętać, że smog ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie człowieka, zwierząt i środowisko naturalne. Lista chorób wywoływanych przez zanieczyszczenie powietrza jest bardzo długa. Dlatego pomocą mają być uchwały antysmogowe, czyli regulacje prawne, których celem jest poprawa jakości powietrza. Miejmy nadzieję, że normy emisji zanieczyszczeń wymuszą na posiadaczach kopciuchów wymianę obecnych na nowe kotły.
Co istotne, za brak spełnienia wymogu wymiany starego pieca na nowy, zgodnie z regulacjami prawnymi, grozi kara nawet do 5 tysięcy złotych.