Polityka antysmogowa w Polsce

Zgodnie z przyjętą przez polski rząd ustawą o prawie ochrony środowiska, samorządy zostały zobowiązane do wprowadzenia nowych regulacji. Zakazano eksploatacji pewnego rodzaju kotłów, pieców grzewczych i paliw a jednocześnie wskazano na popierane sposoby ogrzewania. Regulacje, które wprowadziła ustawa o wymianie pieców napotkały jednak liczne problemy w ich realizacji. Co jest przyczyną małej skuteczności polityki antysmogowej? Czy powodem niepowodzenia jest niewydolność rządu i samorządów? A może źródłem problemu jest zamieszanie wywołane przez samych antysmogowców?

Obowiązek wymiany kotłów i pieców węglowych

Podstawą polityki antysmogowej są trzy rodzaje działania:

• wprowadzenie obowiązku wymiany pieców węglowych wraz z jego egzekwowaniem,
• rozpoczęcie programów wsparcia finansowego na wymianę źródeł ciepła,
• związana z powyższymi zmianami edukacja.

Pomimo szczytnych celów, internet jest pełen artykułów wskazujących na fiasko podjętych zabiegów. Tegoroczna, mroźna zima stała się papierkiem lakmusowym skuteczności polskiej walki ze smogiem. Wszyscy to dostrzegają, środowisko antysmogowe wytyka błędy, ale niewielu prawidłowo lokalizuje prawdziwe źródło problemu. Zacznijmy zatem od początku. Określmy czym są i jak wyglądają kopciuchy oraz jaką zaproponowano alternatywę?

Ustawa o wymianie pieców

Redukcja emisji zastosowana w krajowym przemyśle nie spowodowała oczekiwanych rezultatów. Standardy jakości powietrza w Polsce nadal nie są dotrzymywane. Winę ponoszą w głównej mierze (choć nie wyłącznie) zanieczyszczenia pochodzące z przydomowych kotłowni, a dokładnie zainstalowane w nich tzw. piece kopciuchy. To, jak wyglądają piece kopciuchy, można zawrzeć w jednym zdaniu – stare, prymitywne i bezklasowe, o przestarzałej technologii i niskiej temperaturze spalania, opalane niemal każdego rodzaju odpadami.

W odpowiedzi na rozpoznaną sytuację przygotowano ustawę o wymianie pieców węglowych. Powstała polityka antysmogowa, która rozpoczęła propagowanie następujących, ekologicznych sposobów ogrzewania:

• ogrzewanie gazowe,
• elektryczne ogrzewanie akumulacyjne,
• ogrzewanie przy użyciu odnawialnych źródeł energii,
• instalacje spalające biomasę o niskim poziomie wilgotności,
• system ciepłowniczy.

Niestety środowiska antysmogowe wpłynęły na wyznaczenie przez rząd nierealnych terminów wymiany urządzeń grzewczych. Ponadto propagowały uchwały, które zakazały Polakom zastosowanie innych, równie ekologicznych rozwiązań, przy dużo niższej cenie. W ten sposób doszło do sytuacji, że przeciętny Polak nie może wymienić starego kotła grzewczego na przystępne cenowo źródło ciepła na paliwa biomasowe czy pochodzenia węglowego, stosowane legalnie w krajach zachodniej Europy. W zamian jest zobowiązany do zastosowania w bardzo krótkim czasie rozwiązania, które przeważnie przekracza jego możliwości finansowe. Jednocześnie najnowsze badania wykazują, że spalanie węgla w nowoczesnych urządzeniach grzewczych jest całkowicie ekologiczne i nie ma nic wspólnego z dymem i smogiem, nie wspominając już o kotłach do spalania pelletu. Dodatkowo jest dużo bardziej uzasadnione ekonomicznie.

W związku z powyższym wiele osób zwraca uwagę na fakt, że to środowisko antysmogowe ponosi odpowiedzialność za utrzymujący się kryzys w wymianie pieców węglowych i rozwój szarej strefy urządzeń grzewczych, nie spełniających wymaganych standardów.